Monday, May 4, 2020

సన్యాసి రావుగారి పై కంద పద్యాలు.(స్వాతి మామగారు)

రెండు , నాలుగు పాదాల లో "నాల్గవ గణం మొదటి అక్షరం " యతి కుదరాలి.   ఆరవ గణం తప్పని సరిగా "నలము" గానీ "జగణం" గాని రావాలి. ప్రాస యతి చెల్లదు.
పద్య పాదం మొదలు దీర్ఘంతో మొదలైతే నాలుగు పాదాలుా దీర్ఘంతోనుా ,  హ్రస్వం తో మొదలైతే హ్రస్వం తోనే ఉండాలి. 8 వ గణం చవర గురువుతోనే పుార్తి కావాలి .అంటే గ గ ముగానీ  సగణము గానీ మాత్రమే రావాలి.( 2  వ పాదం చివర , 4వ పాదం చివర లో ).

(సుసర్ల  వేంకట సన్యాసిరావు గారి సష్టి పుార్తి సందర్భం గా రాసిన కంద పద్యములు.)
దీవెనల----
కంద పద్యాక్షతలు.
-------------------------
---------------------
1.పద్యం
UII       UII      UII
వెన్నెల పందిరి నీడను
UII          IIU            IIII            UII         IIU
కన్నులు  మిరుమి   ట్లుగొలుపు కాంతుల వడిలో
UII         UU     UII
అన్నయ  సన్యా   సయ్యదె
   UII        IIU      IUI         UII         IIU
మన్నిక   వదిన మ్మగుాడె  మంగళ మలరన్------ 
---------------------
2.పద్యం.      
  IIII            llll             Ull
రజసపు  I  గుణములు  I కల్గిన-
  IIII               UII         IUI       IUI         IIU 
సుజనుడు I వేంకట I సుసర్ల  I సుజన్మ I  దినమున్
    IIII            UII          UII
సజవుగ I  నింటను  I జేసిరి
  IIII       UII           IUI         UII        UU
నిజపరి  వారము  లువేడ్క  - నిండగు  రీతిన్ ॥
----------------------------------------
3.. పద్యం.
  IIII              IIII              UII
సదమల   హ్రుదయము   తోడను 
  IIII           UU      IUI        UU        IIU
సతతము  సన్మా  ర్గమెంచి  సంసా  రమునన్
     IIII            UII           IIU
జతనము    తోడను      తనదౌ
     IIII         IIU      IUI       UII        IIU
పథమున సుఖసా రమెల్ల  పంచుచు   నిలిచెన్ ॥
-------------------
4.  పద్యం.
UII      UII         UII
ఆటల పాటల దేలుచు
UII          UII      IUI           IIU            IIU
మాటల  తేనెల  నుపంచి ,  మసలుచు  మహిలో
  UII      UII        UII
ధీటుగ  వేంకట వంద్యుడు
  UII       IIII           IUI            UII        IIU   
మేటిగ  నరువది సుయేండ్లు  మేలుగ మనియెన్॥
-----------------------------
5. పద్యం.
   IIII       IIU          IIU         
శశికిర  ణపుకాం  తులలో
   IIU           IIU            IIII            IIU        IIU
యశమం  దుచుబం  ధు,జనులు,యఖులం దరితో,
  IIII           UII     UII
మసలుచు వచ్చిన వారల
   IIII          UII     IUI         IIII            IIU
కుశలపు  దీవెన  లదేలె   కులమున   గణుడై ॥
------------------------------
6.పద్యం.
IIII               UII        UII
విజయము లిచ్చెడు లక్ష్మియె
IIU           IIU      IUI         IIU     IIU   
సజవుగ  గ్రుహసీ  మనేలు   సగుణీ  మణియై
    IIII       III        UII
గజగమ నిసుఖ   కారిణి   
IIII           UII      IUI         UII         IIU
నిజసతి యైసర  సనుండ  నిండెను సుఖముల్॥
----------------------------------
7. పద్యం.
   UII          IIU     UII
మానము అవమా నంబుల
      UII        UII        IIII          UII              UU     
ధ్యానము నెంచక నుమసలె న్యాయము తోడన్
UII              IIU          UII
‍పుానిక బాధ్యత   లేలుచు
   UII             UII      IUI       UII       IIU
మానస  బంధము  లనేలె   మంచిగ మనుచున్
------------------------
8. పద్యం.
  UII       UII       UII
పిల్లలు పౌత్రుల తోడను
IIU        IIII            IUI        UII         IIU
చల్లగ  సుఖపయ  నమేలు  జన్మమె   గురుతౌ
    UII       IIII        UII
కొల్లగ   పెరిగిన   వంశపు
    UII        UII     IUI        UII      IIU    
  వెల్లువ జల్లుల వరాల  వేడ్కల  మునిగెన్ ॥
----------
9. పద్యం.
  IIU         UII        UII
శతమా  నంభవ    తీ,శుభ
    IIU        UII       IUI      UII     UU
శతమా   నంభవ  తినీకు సద్గుణ  ధామా
     IIII         UII      UII
హితములు కాగల వెన్నియొ
   IIII           UII       IUI         IIII            UU
సతతము  నీపరి   జనాలు  శుభముల  నేలన్॥
---------
కంద పద్య రచన,
శ్రీమతి , పుల్లాభట్ల-
జగదీశ్వరీముార్తి.

---------------------
తే:గీ: 
ప్రతీ పాదంలో ఒక సుార్య గణం , రెండు ఇంద్ర గణాలు ,
రెండు సుార్య గణాలు ఉండాలి.
యతి :   నాల్గవ గణం మొదటి అక్షరం.
1. పద్యం.
UI      UII         UUI         III         UI   
ఇంటి వేడుక,  తీయన్ని   ఋచులు పండ                 
UI       UII            IIIU          UI    UI
వేంక   టేశుడు   విజయతో  వేడ్క  గుాడి
III       UII          UII        UI     UI
కదలి వచ్చెను    కన్నుల   కాంతు లీన
UI        UIU       IUI           UI      III  
షష్టి    పుార్తినా  డు,పెండ్లి   శోభ  లలర  ॥
-----------------
2.పద్యం.
తే:గీ:
UI        UIU         IUI            UI    UI
విందు భోజన  మ్ము ,మెచ్చు  వంట కమ్ము
Ui       IIIU           IUI      UI       UI
దండి  జనులగుా  డిప్రీతి  నార గించి
UI            UII       IUI           UI    III
మెండు  సంతస ముతోడ   మెచ్చు కొనుచు
UI       IIII            IUI         III           UI         
పంచె బహుమతు లుచాల  ముదము తోడ ॥
---------------

ఆటవెలది: 4..పాదాల లో
ముాడు సుార్య గణాలు , రెండు ఇంద్ర గణాలు ,
ఐదు సుార్య గణాలు  ఉంటాయి.
మొదటి గణం మొదటి అక్షరానికి
నాల్గవ గణం మొదటి  అక్షరం యతి కుదరాలి.

1.పద్యం.
UI     UI      UI       IIIU          IIUI
అత్త మామ లందు అలరుగౌ  రవముంచి
UI       UI   UI    UI    III
సార  శుద్ధి తోడ  సేవ  లిడుచు
  UI    UI   UI        UIU       UIII
కోడ లైన స్వాతి, కుాతుర   ల్లేమసలి
UI     UI     UI    III       III
పుట్టి నింటి పేరు పుడమి నిలిపె ॥
-------------------------
2. పద్యం.
ఆ:వె:
UI      UI     UI        UIU       IIUI
షష్టి  పుార్తి  నాడు  సంతస  మ్మదెనిండ 
  UI         UI   UI      UI       UI
ఈశ్వ  రమ్మ  తానె  ఇచ్ఛ   తోడ
   III         UI      UI        IIIU            UII
యిడెను  మంగ ళాల   నలరుఆ  శీస్సులుా
UI       UI    UI       III           III
వంద నాలు జేసి   వరుస  గొనుమ ॥
------------------------------

రచన ,  శ్రీమతి -
పుల్లాభట్ల  జగదీశ్వరీ ముార్తి.
కల్యాణ్.
8097622021

No comments:

Post a Comment